وب۳ چیست؟
دنیای جذاب اینترنت هر روز تکنولوژی و فناوری جدید برای ارائه دارد جدیدترین فناری وب۳ است که برپایه هوش مصنوعی، وب معنایی و بلاکچین است در این مقاله با زبان ساده به تعریف Web3 می پردازیم.
اولین وبسایت تاریخ، در سال 1991 ایجاد شد که هنوز هم میتوان آن را بهصورت آنلاین مشاهده کرد. اینترنت از همان روزهای اولیه سرعت رشد بیسابقهای داشته و اکنون بیش از ۵ میلیارد کاربر معمولی دارد که تقریباً ۶۳ درصد از جمعیت جهان را تشکیل میدهند.برخی از مردم بر این باورند که الگوی جدیدی برای اینترنت Web 3.0 است. البته آنها ادعا میکنند که مجموعهای از فناوریهای نسل بعدی میتواند جامعه را درست مانند وب 1.0 در دهه 1990 مختل کند.
با وجود این نگرانیها، مفهوم Web 3.0 میتواند دنیای متفاوتی را پیش روی بشر بگذارد. برای درک این تکنولوژی شاید بهتر باشد که نگاهی گذرا به گذشته اینترنت انداخته و سپس به پاسخ وب ۳ چیست پرداخته شود. احتمالاً وب۳ چیست یکی از مهمترین سؤالاتی است که برای درک آینده اینترنت به آن پاسخ داده شود در این مقاله با جزئیات بیشتر در مورد Web3 می پردازیم.
Web 1.0: صفحه وب ایستا
اولین نسخه اینترنت گاهی اوقات «وب استاتیک» نامیده میشود. صفحات وب در این ورژن تنها اطلاعاتی را برای خواندن به کاربر ارائه میدادند و بهطور کلی فاقد ویژگیهای تعاملی بودند. از طرفی تولید محتوا توسط افراد و یا سازمانهای خاصی انجام میشد و به هیچ عنوان شباهتی به آنچه امروز با آن سروکار داریم نداشت.
Web 2.0: صفحات پویا
در اکتبر 2004، O’Reilly Media و MediaLive اولین کنفرانس Web 2.0 را میزبانی کردند تا مجموعهای از نرمافزارهای جدید ساختهشده در وب را معرفی کنند و شامل جاوا اسکریپت، HTML5 ،CSS3 بود که کمک می کردم وب سایت هایی با ظاهر جذاب تر و تعاملی تر ساخته شود در اواخر سال 2005 نیز، یوتیوب راهاندازی شد. سایت اشتراکگذاری ویدیو، بخش بزرگی از انقلاب وب 2.0 بود که نشاندهنده ورود اینترنت به عصر محتوای پویا بود. کاربران در این زمان میتوانستند با صفحات وب تعامل داشته باشند، با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و محتوا تولید کنند. برای بسیاری از افراد، بزرگترین مشخصه این دوران ظهور شبکههای اجتماعی بود. از طرفی در همین شرایط در سال 2007 اولین آیفون بهعنوان پرچمدار گوشیهای هوشمند تولید شد که کمک شایانی به پیشبرد مسیر وب 2 کرد.
طولی نکشید که همه ما بهراحتی با ترکیب گوشیهای هوشمند و اینترنت ارتقا یافته نسل 2، محتوا ایجاد میکردیم، به اشتراک میگذاشتیم و در مورد آن نظر میدادیم. اگر وب 1.0 را فقط گزینهای برای خواندن در نظر بگیریم، وب 2.0 را میتوان همان چیزی که امروزه به نام اینترنت میشناسیم معرفی کرد.
Web3 چیست؟!!
بهطورکلی پاسخ دقیق به این سؤال که وب ۳ چیست کاری چالشبرانگیز است؛ اما اشاره به مشخصه بارز آن میتواند تا حدود زیادی موضوع را مشخص کند. وب۳ برای توسعهدهندگان و فعالان ارزهای دیجیتال، فناوریها و مفاهیمی مانند تمرکززدایی، اقتصادهای مبتنی بر توکن و blockchain را ارائه کرده است.
با یک دید وسیعتر چشمانداز Web3، عرضهی نسخه جدیدی از دنیای آنلاین امروزی است. منظور از تمرکززدایی در این مدل از اینترنت، گرفتن کنترل از شرکتهای کلان داده و سازمانهای مرکزی و واگذاری آن به توده مردم است. به بیان سادهتر تمرکززدایی به این معنی است که کاربران اینترنت میتوانند تجارت مستقیم انجام دهند، واسطهها را حذف کنند و قدرت را از نهادهای کنترل کننده بگیرند. به این ترتیب تمرکز بیشتری روی حریم خصوصی، شفافیت و مالکیت کاربر وجود خواهد داشت. وب۳ مبتنی بر وب معنایی و هوش مصنوعی است.
در جواب وب ۳ چیست باید به بررسی فناوری بلاک چین و ارز دیجیتال نیز پرداخته شود. ارزهای رمزنگاریشده و اقتصاد توکن اساساً تمرکززدایی را تسهیل میکنند. در حقیقت اجازه میدهند اطلاعات در یک فضایی خارج از حوزه اختیارات نهادهای کنترلکننده، ذخیره شوند. وب ۳٫۰ راه جدیدی برای ساختن برنامههای تحت وب است وب ۳٫۰ راههای جدیدی برای تولید برنامه پیش رو خواهد داشت. تعداد زیادی از مشخصات هستند: برنامهها نسبتاً کوچک و کم حجم باشند، دادهها با صورت تودهای هستند، نرمافزارها قابلیت اجرا روی هر سیستمی را خواهند داشت، برنامهها بسیار سریع و قابل انعطاف خواهند بود.
فناوری های Web3
برای اشنایی بیشتر با وب۳ بررسی فناوریهای درگیر میتواند بسیار کمک کننده باشد. مسیرهای مختلفی وجود دارند که توسعه این نسخه از اینترنت میتواند آنها را طی کند. در اینجا به چند مورد از فناوریهای Web3 اشاره شده است که شناخت آنها اهمیت دارد.
DeFi: امور مالی غیر متمرکز
یکی از جذابترین بخشهای وب 3 تکنولوژی DeFi است که مخفف عبارت decentralized finance به معنای امور مالی غیرمتمرکز است. هدف DeFi ایجاد انقلابی در بخش مالی است و نیاز به سازمانهای مرکزی مانند بانکها، پردازشگرهای پرداخت و سایر واسطهها را از بین میبرد. بهجای آنها یک سیستم مالی همتا به همتا ارائه میشود که بر بستر شبکه های نامتمرکز یا همان بلاک چین ایجاد شده است.
طرفداران وب۳ معتقدند که این رویکرد باعث کاهش کارمزدها، افزایش سرعت تراکنش و تخصیص کارآمدتر سرمایه میشود. همچنین با توجه به اینکه مبالغ وامها، وثیقه و سایر دادهها در دسترس همه افراد خواهند بود، شفافیت افزایش مییابد.
باید بیان شود که بیشتر از آن خدماتی که توسط بانکها و سایر واسطههای مالی ارائه میشود را میتوان از طریق DeFi به دست آورد. این خدمات شامل سپردههای بانکی، وام و استقراض، تجارت دارایی و بیمه میشود. چند نمونه از پروتکلهای محبوب DeFi عبارتاند از Uniswap (UNI)، Aave (AAVE) و Chainlink (LINK) که برای انجام تراکنشهای مالی طراحی شدهاند.
NFTها: توکنهای غیرقابل تعویض
توکنهای غیرقابل تعویض (NFT) دستهای از داراییهای دیجیتالی هستند که بر روی بلاک چین بنا میشوند. درک NFTها گام بلندی در پاسخ به Web3 چیست خواهد بود. هر NFT منحصربهفرد (غیرقابل تعویض) است و هیچگاه دو توکن یکسان یافت نخواهند شد. این موضوع برخلاف پولهای رایجی مانند دلار است که قابل تعویض هستند، در نظر بگیرید که یک دلار دقیقاً مانند هر دلار دیگر است.
اما NFTها تا به امروز، تنها برای آثار هنری دیجیتال بهطور گسترده استفاده شدهاند. ازآنجاییکه بازار کریپتو در سال 2021 رشد چشمگیری داشت، فروش چند میلیون دلاری NFT برای این حوزه امری عادی بود.
دنیای کریپتو از NFTها باوجود رکودهای اخیر دست برنداشته است. طرفداران Web3 آنها را برای تائید مالکیت معنوی، احراز هویت اسناد و ویژگیهای مختلف بازارهای کریپتو مفید میدانند. بسیاری از انواع ارزهای دیجیتال معاملهشده، از NFT در بلاک چین خود پشتیبانی میکنند. چند نمونه عبارتاند از: اتریوم (ETH)، سولانا (SOL)، آواکس (AVAX)
DAOs: سازمان غیر متمرکز خودمختار
در وب۳ درک فناوری سازمانهای مستقل غیرمتمرکز (DAO) ممکن است پیچیده به نظر برسند، اما مفهوم اساسی آن ساده است. DAO گروهی است که برای یک هدف مشترک تشکیلشده و قوانین، برنامهها و اهداف آن همگی روی بلاک چین کدگذاری شدهاند. DAOها توسط اعضای خود، کنترل میشوند و سازماندهی آنها به نحوهای است که در یک DAO هیچ سلسلهمراتب، بوروکراسی و تشریفات اداری دیده نمیشود. اغلب آنها بر اساس یک ساختار دموکراتیک عمل میکنند، بهگونهای که تنها رأی کاربران در ارتباط با تعداد توکنهای رمزنگاریشده تعیینکننده است. آنچه یک DAO را برای کاربران جذاب میکند این است که همه تراکنشهای مالی روی یک بلاک چین ثبت میشوند؛ بنابراین هرگونه دخالت شخص ثالث از بین میرود.
همچنین معاملات از طریق قراردادهای هوشمند، غیرقابلویرایش و شفاف انجام میشوند. نکته جالب توجه دیگر این است که با جدا شدن سازمانها از ساختارهای بوروکراتیک شرکتهای سنتی که متشکل از مدیران، هیئتمدیره و سرمایهگذاران است، یک DAO به همه اعضا اجازه میدهد تا در صورت نیاز در انجام هرگونه تغییری مشارکت داشته و رأی دهند.
نحوه سرمایهگذاری در Web3 چگونه است؟
کارشناسان معتقدند، وب۳ به بخشی اساسی از توسعه روزافزون اینترنت تبدیل خواهد شد. اگر این چشمانداز محقق شود، میتواند برای سرمایهگذاران و توسعهدهندگان، منافع قابلتوجهی را به همراه داشته باشد.
اگر به این چشمانداز اعتقاد داشته باشید، خرید ارز دیجیتال راهی آسان برای سرمایهگذاری بر روی Web3 است. شما میتوانید ارزهای رمزنگاریشده را خریداری کنید که از پروتکلهای DAO و DeFi پشتیبانی میکنند. همچنین قادر خواهید بود تا آثار هنری خود را به شکل NFT عرضه کنید. با همه این اوصاف فراموش نکنید که وب 3.0 در مرحله ابتدایی شکلگیری است؛ بنابراین سرمایهگذاری در این حوزه حتماً نیاز به نظارت یا مشاوره افراد صاحب فن دارد.
سلام
عالی بود، کاملا کاربردی و جدید. اطلاعات زیادی رو یاد گرفتم. ممنون ازت. منتشر مقالات بیشترت هستم.